[PISANIE] Risercz, robisz to dobrze!

Pomyślałam, że nie będę wam pisać za dużo o dwudziestych urodzinach, co najwyżej wrzucę wam w tym tygodniu kilka przemyśleń związanych z okrągłą rocznicą. Ale potem. Najpierw coś, co mnie od kilku dni bardzo męczy w kontekście pisania. Doszłam do momentu w powieści, a także w opowiadaniach na rozliczne konkursy, że bez riserczu dalej nie ruszę. Bez sprawdzenia z czym się je to, co sobie w główce umyśliłam, mogę co najwyżej zrobić z siebie debila. A tego bym nie chciała. I żaden z was na pewno nie. 

Ja wiem, że  pisanie dla wielu osób kojarzy się głównie z samą czynnością, jednak - sama odkryłam to niedawno - pisanie pisarza z ciebie nie czyni. O pisarstwie możemy mówić jak o pracy, w momencie kiedy zaczniemy sprawdzać to, o czym piszemy. Będziemy robić to dobrze, a nie na odwal się,  co jest bardzo częstym zjawiskiem. Żeby jednak wiedzieć, o czym się pisze, warto przeanalizować pół biblioteki, którą macie najbliżej. Internet i ludzie też są jak najbardziej pomocni. Ci ostatni zwłaszcza. 

Nie żeby to był jakiś obowiązek. Na studiach, na poetyce, dostałam pracę domową: Dopisz dalsze losy Holly ze "Śniadania u Tiffany'ego". Wystylizuj język, to twoje zadanie. Jeżeli chodzi o fabułę, to wystrzel stukniętą Holly nawet w kosmos. Innymi słowy literatura ma może nie mieć granic, ale moim zdaniem, jeżeli popędzimy w krainę fantazji, to czytelnik - prędzej czy później - będzie miał nas za totalnych ignorantów. 

Przykładem jest Michalak, oczywiście, bo w jej książkach zbyt często można znaleźć takie najróżniejsze smaczki, którym brak piątej klepki, a wszystko to wynika z jej niedouczenia. Chyba trzy felietony czytałam na temat jej Bezdomnej i tego, w jaki sposób porusza tamtejsze tematy. Chodzi oczywiście o krzywdzące stereotypy, które utwierdzają czytelnika w przekonaniu, że takie jest życie. A chyba o to chodzi w obyczajach, aby te chociaż odrobinę kształtowały w miarę normalne postawy. Chyba. Przynajmniej mi się tak wydaje. 

Z "Bezdomną" taki jest problem, że ma w sobie wszystko to, co najgorsze dla osób chorych psychicznie i kobiet w ogóle. Autorka wyżej wspomnianego artykułu, który specjalnie znalazłam i przeczytałam po raz kolejny, opisuje to tak dobrze, że nie muszę wtrącać swoich trzech groszy, dlatego przekazuję wam jej spostrzeżenia. I trudno się z nimi nie zgodzić, zwłaszcza kiedy chodzi o fragment przytoczony,  opowiadający o rzeczach dziejących się w szpitalu psychiatrycznym:  

Mogłam za to do woli ryczeć, kląć i ciskać tym, co miałam pod ręką – do momentu gdy mnie obezwładniono i przypięto pasami do łóżka. Gdy stawałam się bardzo uciążliwa, na przykład wyłam jak potępieniec, zamykano mnie w izolatce, nagą, przywiązaną do metalowego stołu, i polewano wodą, nie powiem, wcale zimną, dotąd, aż umilkłam. Milkłam dosyć szybko, bo na przemian z napadami manii miałam napady depresji tak głębokiej, że potrafiłam jedynie spać i gapić się w sufit. Całymi tygodniami.
Co ty tu robisz, kobieto?! – pytałam sama siebie. I natychmiast dostawałam odpowiedź... Zrywałam się wtedy z łóżka, doskakiwałam do okratowanych drzwi, zaczynałam walić w nie pięściami, aż krew tryskała na białe ściany, i wyłam: – Wypuśćcie mnie! Muszę je odnaleźć! Muszę odnaleźć moje maleństwo! Wypuśćcie mnie!!!
Ryk alarmu, wykręcone ręce, zastrzyk w ramię i... było po maleństwie, a ja – znów cicha i spokojna – mogłam dalej kontemplować szpitalny sufit.
Byłam strzeżona w dzień i w nocy, niczym jakaś cholerna Szeherezada, bo śmierć za to, co zrobiłam, to łagodna kara. Pilnowano mnie więc, bym odpokutowała jak trzeba. Sześć długich, cholernie długich miesięcy za kratkami... Przy czym w więzieniu przysługiwałoby mi prawo do odwiedzin, dostawałabym paczki, wychodziła na spacer, do biblioteki, może nawet na przepustki. Tam, w psychiatryku, byłam pozbawiona wszelkich przywilejów.

Jeżeli nie znaleźliście w tym tekście niczego dziwnego, to odsyłam was (tak, ostatecznie) tutaj. I automatycznie łapię się za coś łatwiejszego i bardziej mi znanego, czyli obyczaje lepszych autorów. Jednym z takich pisarzy jest Natasza Socha, która wydała w okolicy świąt swoją kolejną książkę. W powieści jej bohaterka posiadała zwierzątko terrarystyczne, była to łotopałanka karłowata. A ja, jako że kocham zwierzęta hodowane w terrariach, wiem o nich bardzo, bardzo wiele. Uderzył mnie więc fakt, że zwierzę tak silnie stadne jest w książce trzymane w pojedynkę i w klatce, pod stołem. Zwierzaki te potrzebują możliwie wysokiej klatki (dla dwóch, trzech osobników wymiary to 100x50x80cm!). Niemożliwe, by takie mieszkanko zmieściłoby się pod stołem - to jasne, że musiało być o wiele za małe. Łotopałanki to zresztą drobinki i z łatwością mniejsze osobniki mogłyby się  przecisnąć przez kraty. Nie wspominam już o tym, jaką dietę trzeba im zapewnić. Suszony świerszcz nigdy nie jest tym prawdziwym świerszczem.

I może większość z was uzna, że jestem pieprzonym krejzolem na punkcie zwierząt. Może jestem, bo nie lubię robić im krzywdy, zwłaszcza zwierzętom terrarystycznym. Chodzi mi i tak bardziej o pisanie - kiedy piszesz, jesteś zobowiązany do pisania prawdy, która nie robi ludziom wody z mózgu. To szczegół, ale wiele mówi o pisarzu. To szczegół, ale jakże istotny w procesie tworzenia.

Drugą  sprawą, przez którą risercz jest jak zbawiciel, jest umieszczanie jakiś faktów z realnego życia bez ich dokładniej znajomości. Przykładem są książki, w których czytam bzdury o dawnych latach i kręcę głową. Kiedy czytam powieść historyczną, to chcę czytać z odpowiednim tłem. Nie lubię fantasy w takich gatunkach. Tam nie powinno go być. Po to są inne historie. 

I trzecia sprawa  kręci się wokół tego, że po riserczu, odpowiednim i poważnym, jesteś w stanie pisać prawdziwe. Niejednokrotnie dobre autorki, poczytne pisarki na FB pytają o taką czy taką osobę, szukając rozwiązania danego problemu w fabule. Poszukują pomocy przy opisach, o których nie mają takiej wiedzy jak specjaliści. Takie przygotowanie pozwala jeszcze lepiej nakreślić wydarzenia i bohaterów. Bez niego postacie mogą być papierowe, a opisy - nie dość  dobre. No proszę was. Kto opisuje koncert orkiestry synchronicznej, nie mając pojęcia, jak ona wygląda i jakie wrażenia powoduje?

Ostatnio kilka osób przeraziło się tym, jak wygląda moje szukanie faktów faktycznych, ale zapewniam was, że nie ma w tym nic strasznego. Owszem, trzeba poświęcić temu czas, i owszem - czasami można oszaleć. Jest to jednak gra warta świeczki, dlatego napiszę wam kilka słów na temat tego, jak szukać upragnionych skarbów w świecie. 

1. Ludzie w świecie offline i online

Ludzie są najważniejsi. Serio. Warto z nimi rozmawiać, nawet wtedy, kiedy strasznie męczą, kiedy narzekają, kiedy marudzą i grożą, że odbiorą sobie życie. Jestem masochistką i bardzo przyswajam sobie smutne historie innych, ale dzięki temu mam motorek do pisania i coraz to więcej pomysłów. To ludzie uświadamiają mi - ci na żywo i ci w internecie - że jakiś zabieg źle opisałam, że źle dobrałam słowo. Pomagają mi, a ja w zamian za to pomagam im z tekstami. To rodzaj mojego ulubionego riserczu, moja ulubiona droga. Bo wiąże się to z kontaktami z ludzikami.  A ja strasznie to lubię. 

2. Strony z ciekawostkami 

I to taka ciekawostka. Kiedyś był wysyp różnych platform typu kwejk, są też takie z historyjkami, niesamowitymi, niemożliwymi. Facebook jest nimi zalany i czasami wpadam do takich miejsc, czytam i wymyślam niesamowite historie na nowo. Zmieniam konwencję i bohaterów. Szukam pomysłów.  Konfrontuje je później z rzeczywistością. Wiąże się to w dużej mierze szukaniem inspiracji, ale to także ogarnięcie tematu. Na swój zabawowy sposób. 

3. Obrazki. Obrazki. Kochajmy obrazki

Tutaj sprawdzam, czy dobrze zbudowałam kawalerkę bohaterce. Ogarniam najnowsze  trendy, zwłaszcza jeżeli piszemy coś obyczajowego i dla młodzieży. Nie wystarczy tylko pisać po młodzieżowemu, warto ogarniać, co w trawie piszczy. Dzieciaki bardzo szybko teraz dorastają... No nie, dorastały wcześniej, biorąc pod uwagę, że czternastolatka miała już nierzadko dziecko. Z tym więc możemy podyskutować. No właśnie... 

4. Fora i dyskusje
Najfajniejsze miejsca do poznania człowieka od dupy strony. No, od dupy strony, bo czasami ludzie są  w necie totalnie fałszywi, ale wy nie musicie tego sprawdzać czy dociekać. Ale jedno zdanie, jedna myśl może stworzyć wam pierwsze zdanie, pierwszy rozdział i pierwszą powieść. Czasami zdarzy się ktoś bardziej ogarniający temat i rzeczywistość i wtedy warto, po konfrontacji z innymi źródłami, z tego skorzystać. Ale lepiej....

5. Profesjonaliści 
...wybrać ludzi od razu ogarniętych. Wśród nas jest masa ciekawych ludzi, którzy mają wiele pasji i znają się na danym temacie. To ważny dla mnie punkt, bowiem dzięki temu zaczęłam doceniać moich ziomków z internetu i podwórka. Mają wiedzę, której ja nie mam. I to pomaga mi pisać. To oni piszą ze mną, służąc poradą i wsparciem. Macie problem z opisem koncertu? Z opisem tego, jak wygląda praca nad książką, nauka na studiach, praca w restauracji?  Rozejrzyjcie się i zobaczcie...

6. Świat dookoła nas
Wielki i wspaniały. Patrzmy, czy czasem nie będziemy mogli znaleźć odpowiedzi na nurtujące nas pytania dotyczące fabuły, z którą nie umiemy sobie poradzić. Czasami podczas wypadu na miasto dowiadujesz się rzeczy, których nie spotkasz w internecie.
Tak. Da się.

7. Własne doświadczenie
Czasami wiemy o czymś i czasami to coś zapominamy. Nie pamiętamy, że jako dzieciaki byliśmy mistrzami podwórka, zapomnieliśmy, jak to jest być dzieckiem. Małą dziewczynką i małym chłopcem, a zdarzają się teksty, w których to dziecinność gra pierwsze skrzypce. I jak to fajnie ogarnąć? Przypomnieć sobie. Wszystko przypomnieć. Natychmiast.
Wasze życie jest przecież naprawdę ciekawe.

Angie ~